Կոռուպցիայի դեմ պայքարի միջազգային օրը կայացավ «Կոռուպցիայի դեմ պայքարը՝ հանուն կայուն զարգացման նպատակների» խորագրով փորձագիտական քննարկում

Դեկտեմբերի 9, 2019թ., Երևան

«Թրանսփարենսի Ինթերնեշնլ հակառուպցիոն կենտրոն» (ԹԻՀԿ) ՀԿ-ն, կոռուպցիայի դեմ պայքարի միջազգային օրվա առթիվ, դեկտեմբերի 9-ին կազմակերպել է «Կոռուպցիայի դեմ պայքարը՝ հանուն կայուն զարգացման նպատակների» խորագրով փորձագիտական քննարկում: Միջոցառման նպատակն էր ներկայացնել և քննարկման առարկա դարձնել ՄԱԿ-ի Կայուն զարգացման նպատակ 16-ի առաջընթացը Հայաստանում: Քննարկմանը մասնակցել են պետական մարմինների, միջազգային կազմակերպությունների, քաղաքացիական հասարակության կազմակերպությունների և լրատվամիջոցների 115 ներկայացուցիչներ:

Ողջունելով ներկաներին` ԹԻՀԿ գործադիր տնօրեն Սոնա Այվազյանն ասել է.«Մեր այսօրվա քննարկումը նվիրված է լինելու Կայուն զարգացման նպատակ 16-ի հակակոռուպցիոն բաղադրիչներին: Հուսով ենք նաև, որ այս քննարկումը կօգնի մեր կառավարությանը, մեր ժողովրդին` հակակոռուպցիոն պայքարն ավելի արդյունավետ ծավալելու համար: Մեր միջոցառմանը բացման խոսքով հանդես կգան վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, որն այսօր ստանձնել է Հայաստանում արմատական բարեփոխումներ անելու լրջագույն պատասխանատվությունն ու առաջնորդությունը, ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպան Լին Թրեյսին, որի ժողովրդի ֆինանսական աջակցությամբ այսօր կազմակերպել ենք այս միջոցառումը և իրականացրել ենք մեր ուսումնասիրությունները և ՀՀ-ում ՄԱԿ-ի ներկայացուցիչ Շոմբի Շարփը, որը ՀՀ կառավարությանն աջակցում է Հայաստանի կայուն զարգացման նպատակների իրագործման գործընթացներում»:

Վարչապետ Փաշինյանն իր խոսքում նշել է համակարգային կոռուպցիայի վերացմանն ուղղված փորձառության մասին: Կառավարության ղեկավարը ներկայացրել է իր կառավարության ուղերձը` «Հայաստանի Հանրապետությունում կա քաղաքական կամք արմատախիլ անելու կոռուպցիան՝ ոչ թե ուղղակի պայքարելու, այլ արմատախիլ անելու»:

ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպան Լին Թրեյսին խոսել է կոռուպցիան արմատախիլ անելու և թափանցիկությունը խթանելու ուղղությամբ Հայաստանի կառավարության գործադրած ջանքերի շուրջ ԱՄՆ կառավարության ոգևորվածության մասին` մասնավորապես նշելով. «ԱՄՆ կառավարությունը հանձնառու է աջակցելու օրենքի իշխանությանը և հակակոռուպցիոն ջանքերին բոլոր այն ոլորտներում, որտեղ մենք կարող ենք լինել առավելապես արդյունավետ»:

ՀՀ-ում ՄԱԿ-ի մշտական համակարգող Շոմբի Շարփն իր խոսքում անդրադարձել է կոռուպցիայի հասցրած վնասներին և դրա դեմ պայքարի կարևորությանը: «Յուրաքանչյուր տարի ՀՆԱ ավելի քան 5%-ին համարժեք տրիլիոնավոր դոլարներ տրվում են որպես կաշառք կամ գողացվում են կոռուպցիոն համակարգերով, ինչը լրջորեն խաթարում է օրենքի գերակայությունը և դրդում է այնպիսի հանցագործությունների, ինչպիսիք են մարդկանց թրաֆիքինգը, թմրանյութերի և զենքի անօրինական շրջանառությունը»:

Միջոցառմանը հիմնական զեկույցով հանդես է եկել ԹԻՀԿ փորձագետ Խաչիկ Հարությունյանը` ներկայացնելով ՄԱԿ-ի կայուն զարգացման նպատակներից 16-րդի իրականացման առաջընթացի վերաբերյալ ԹԻՀԿ-ի ուսումնասիրությունը, որը Հայաստանի համար առաջարկություններ է ներկայացնում մի շարք հարցերի, այդ թվում` փողերի լվացման դեմ պայքարի, իրական սեփականատերերի թափանցիկության, գողացված ակտիվների վերադարձի, կազմակերպված հանցավորության դեմ պայքարի, կոռուպցիայի փորձառության և ընկալումների, հակակոռուպցիոն համակարգի և ինստիտուտների, մասնավոր ոլորտում կոռուպցիայի, կուսակցությունների և նախընտրական քարոզչության ֆինանսավորման թափանցիկության, պետական կառավարման համակարգում թափանիցկության և օրինավորության, հարկաբյուջետային թափանցիկության, պետական գնումների և կառավարության պայմանագրերի, ազդարարման և հաղորդման մեխանիզմների, հիմնարար ազատությունների պաշտպանության, տեղեկատվության հասանելիության, բաց կառավարման տվյալների շուրջ:

Նշված հարցերի շուրջ ծավալվել է շահագրգիռ քննարկում փորձագիտական չորս խմբերում, որոնք անդրադարձել են կայուն զարգացման նպատակ 16-ի համապատասխան թիրախներին: Քննարկումների ընթացքում ոլորտային փորձագետները ներկայացրել են խնդիրները` առաջարկելով լուծումներ:

«Կոռուպցիայի և կաշառակերության բոլոր դրևորումների էական նվազեցում» (ԿԶՆ 16, թիրախ 16.5) թեմայով քննարկման ընթացքում «Կոռուպցիայի կանխարգելման հետ կապված հիմնախնդիրները» թեմայով բանախոսել է Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովի նախագահ Հայկուհի Հարությունյանը, «Կոռուպցիոն գործերի արդյունավետ բացահայտման ու դատապարտման ուղղությամբ նախատեսվող միջոցառումները» թեմայով` ՀՀ արդարադատության փոխնախարար Սրբուհի Գալյանը, «Դատական համակարգի հիմնախնդիրները կոռուպցիայի դիտանկյունից և առաջարկվող բարեփոխումների արդյունավետությունը» թեմայով` փաստաբան Կարապետ Բադալյանը, «Կուսակցությունների օրինավորության համար առաջարկվող բարեփոխումները» թեմայով` ՀՀ Ազգային ժողովի պատգամավոր Համազասպ Դանիելյանը: Քննարկումը վարել է Սոնա Այվազյանը:

«Ապօրինի ֆինանսական հոսքերի կրճատում, գողացված ակտիվների վերադարձ, և կազմակերպված հանցավորության դեմ պայքար» (ԿԶՆ 16, թիրախ 16.4) թեմայով պանելային քննարկման բանախոս ՀՀ կենտրոնական բանկի ֆինանսական դիտարկումների կենտրոնի ղեկավար Դանիել Ազատյանն անդրադարձել է «Փողերի լվացման և ահաբեկչության դեմ պայքարի առաջընթացին», ՀՀ վարչապետի աշխատակազմի արտաքին կապերի վարչությունից Բաց կառավարման գործընկերություն-Հայաստանի քարտուղար Լիլյա Աֆրիկյանը` «Իրական սեփականատերերի բացահայտմանն ուղղված առաջընթացին», իսկ ՀՀ գլխավոր դատախազության կոռուպցիոն հանցագործությունների հարցով վարչության պետի տեղակալ Անդրանիկ Մանուկյանը` «Ակտիվների վերականգնման պրակտիկային ու թափանցիկությանը»: Նիստը վարել է ԹԻՀԿ իրավաբան Հայկ Մարտիրոսյանը:

«Արդյունավետ, հաշվետու և թափանցիկ կառույցների զարգացում» (ԿԶՆ 16, թիրախ 16.6) թեմայով պանելային քննարկման ընթացքում «Հանրային կառավարման արդյունավետությանն առնչվող հիմնախնդիրները» թեմայով հանդես է եկել ԹԻՀԿ փորձագետ Արմեն Խուդավերդյանը, «Ֆինանսական թափանցիկությանը և հաշվետվողականության խթանմանն ուղղված քայլերը» թեմայով` ՀՀ ֆինանսների փոխնախարար Կարեն Բրուտյանը, «Հաշվեքննիչ պալատի գործունեության արդյունավետությունը 2018թ. հեղափոխությունից հետո» թեմայով` ՀՀ հաշվեքննիչ պալատի մեթոդաբանության, վերլուծության և միջազգային կապերի վարչության պետ Կարեն Առուստամյանը, «Ազդարարման համակարգի արդյունավետությունը և դրա խթանմանն ուղղված քայլերը» թեմայով` ՀՀ արդարադատության նախարարության քրեակատարողական և հակակոռուպցիոն քաղաքականության մշակման վարչության պետ Արփինե Սարգսյանը:

Վերջին` «Տեղեկատվության մատչելիությունը և հիմնարար ազատությունների պաշտպանությունը» (ԿԶՆ 16, թիրախ 16.10) թեմայով պանելային քննարկման ընթացքում «Տեղեկատվության ազատության հետ կապված խնդիրները» ներկայացրել է Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամի փաստաբան Դավիթ Գյուրջյանը, «Տեղեկատվության հասանելիությունը կայուն զարգացման նպատակների իրականացման առաջընթացի գնահատման համատեքստում» թեման` ՄԱԿ-ի զարգացման ծրագրի արդարադատության ոլորտի ծրագրի ղեկավար Մարինա Մալխասյանը, «Արտահայտման ազատության հետ կապված խնդիրները»` «Խոսքի ազատության պաշտպանության կոմիտե» ՀԿ-ի նախագահ Աշոտ Մելիքյանը և «Լրագրողների և քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների իրավունքների ոտնահարումներին առնչվող գործերի քննությունը»` «Իրավունքների պաշտպանություն առանց սահմանների» ՀԿ-ի իրավական հարցերով փորձագետ Հասմիկ Հարությունյանը:

Միջոցառումն ամփոփել է ՀՀ Ազգային ժողովի նախագահի տեղակալ Լենա Նազարյանը, որը, անդրադառնալով կոռուպցիայի խնդրին, խոսել է հեղափոխությունից հետո Հայաստանում այդ երևույթի քաղաքական հովանավորության բացակայության մասին՝ նշելով․ «Մեր ընկալմամբ կոռուպցիան ոչ միայն օրինախախտում է, ոչ միայն հանցանք և արգահատելի երևույթ է, այլ նաև անձնական վիրավորանք է. մենք դա համարում ենք մեր արժանապատվությանը վիրավորանք»։

«Թրանսփարենսի Ինթերնեշնլ հակառուպցիոն կենտրոն» (ԹԻՀԿ) ՀԿ-ի կողմից կազմակերպված կոռուպցիայի դեմ պայքարի միջազգային օրվան նվիրված միջոցառումն անցկացվել է ԱՄՆ ՄԶԳ-ի աջակցությամբ իրականացվող «Պահանջատեր հասարակություն՝ հանուն պատասխանատու կառավարման» ծրագրի շրջանակում։

Տես ԹԻՀԿ-ի կողմից մշակված Կայուն զարգացման նպատակ 16. առաջարկությունները

Կոռուպցիայի դեմ պայքարի միջազգային օրը կայացավ «Կոռուպցիայի դեմ պայքարը՝ հանուն կայուն զարգացման նպատակների» խորագրով փորձագիտական քննարկում

GRECO-ի առաջարկությունների հետքերով. Վարուժան Հոկտանյանի հարցազրույցը

2023 թվականի մարտահրավերները Արևելյան գործընկերության երկրների ՔՀԿ-ների համար

ՔՀԿ 2023 տարածաշրջանային զեկույց

Երևան քաղաքի կառավարմանն առնչվող հետաքննական նյութերի դրամաշնորհային մրցույթ